H διαδικασία Ερέθισμα - Ανάρρωση - Προσαρμογή είναι υψίστης σημασίας και η κατανόησή της επιβάλλεται από όλους (προπονητές, γυμναστές, αθλητές, απλούς ασκουμένους) είτε πρόκειται για τον σχεδιασμό ενός μακρόκυκλου ή μεσόκυκλου ή για μια συνταγογράφηση θεραπευτικής άσκησης. ⠀ ⠀ Το ερέθισμα είναι η ίδια η προπόνηση - είναι αυτό που κάνουμε, πόσο καιρό το κάνουμε και η ένταση στην οποία το κάνουμε. ⠀ Ο Hans Selye περιέγραψε τρία προβλέψιμα στάδια που χρησιμοποιεί το σώμα για να ανταποκριθεί στο στρες/ερέθισμα, που ονομάζεται Σύνδρομο Γενικής Προσαρμογής - General Adaptations Syndrome (GAS) και περιλαμβάνει τρία στάδια:
1)την αντίδραση συναγερμού (φυγή ή ανταπόκριση φυγής) 2)το επίπεδο αντίστασης /ανάκτησης 3)το στάδιο εξάντλησης που συμβαίνει όταν το δεύτερο βήμα είναι ανεπιτυχές και καταρρέει.
Η αρχική αντίδραση συναγερμού περιλαμβάνει αυξημένο καρδιακό ρυθμό/αρτηριακή πίεση κι απελευθέρωση γλυκόζης στο αίμα.
Η αντίσταση/ανάκτηση εμπλέκει ορμόνες που μειώνουν τη φλεγμονή, αυξημένη γλυκόζη, λιπαρά οξέα και αμινοξέα που διατίθενται για “επισκευή” και ενέργεια.
Το στάδιο της εξάντλησης εμφανίζεται όταν το σώμα εξαντληθεί από την αντιμετώπιση του στρες και δε μπορεί να διατηρήσει τη φάση αντίστασης/ανάκτησης.
Μετά το ερέθισμα, λαμβάνει χώρα ένας βαθμός μϋικής βλάβης/φλεγμονής. ⠀
Ο βαθμός της βλάβης αυτης εξαρτάται από την την προπόνηση (διάρκεια, όγκος, ένταση, ποιότητα) και πόσο απαιτητική ήταν σε σχέση με τη ικανότητα μας (ικανότητα παραγωγής έργου). ⠀ ⠀ Για παράδειγμα, εάν ένας αρχάριος και ένας ελίτ αθλητής κάνουν την ίδια προπόνηση, η μϋική βλάβη που λαμβάνει χώρα θα είναι μεγαλύτερη για τον αρχάριο από ό,τι για τον ελίτ αθλητή. ⠀
Ο βαθμός της μϋικής βλάβης καθορίζει τη διαδικασία ανάρρωσης. ⠀ ⠀ Εάν η βλάβη είναι πολύ μεγάλη, η ανάρρωση και η ενδεχόμενη προσαρμογή ενδέχεται να είναι περιορισμένες. ⠀
Παράγοντες που επηρεάζουν την ανάρρωση: -ηλικία -γεννετικοί παράγοντες -φύλο -διατροφή -ένταση/όγκος/συχνότητα προπόνησης -καθημερινή δραστηριότητα -επίπεδο στρες στο σώμα -διάρκεια και ποιότητα ύπνου -μέθοδος ανάρρωσης -αλκοόλ -διατάσεις (διάρκεια, τρόπος)
Σκοπός είναι να βρεθεί το κατάλληλο κατώφλι όπου το ερέθισμα θα είναι τόσο μεγάλο ώστε να δημιουργήσει την ανάγκη για ανάρρωση και προσαρμογή, αλλά όχι τόσο μεγάλο ώστε η ανάρρωση να είναι αδύνατη. ⠀ ⠀ Η προσαρμογή εξαρτάται από:
-την ηλικία
-το φύλο
-τους γεννετικούς παράγοντες
-τα επίπεδα στρες/άγχους
-το ορμονικό προφίλ
-το περιβάλλον
-τον βαθμό ανάρρωσης
-αν ο οργανισμός διαθέτει ή όχι τα κατάλληλα εφόδια που απαιτούνται για την προσαρμογή. ⠀ ⠀ Τα απαραίτητα εφόδια (πέρα απο το κατάλληλο προπονητικό ερέθισμα) για να γίνει η προσαρμογή είναι:
-η επαρκής πρόσληψη πρωτεϊνών
-υδατανθράκων
-ακόρεστων λιπαρών
-βιταμινών
-ηλεκτρολυτών
-η επαρκής ενυδάτωση
-ο επαρκής και ποιοτικός ύπνος.
Comments